Olomoots dat in het hart van de Haná ligt en met een bevolking van van 100.000 inwoners tot de belangrijkste Moravische metropolen behoort, waar ontmoetinkjes plaatsvonden van de geschiedenis met persoonlijkheden en van de wetenschap met vooruitgang. De traditie van het bouwen van pestzuilen is in andere christelijke landen gestart door het Trident-concilie. Door de periode van zijn ontstaan in de jaren 1716-1754 behoort het monument van Olomoots tot de laatste voorbeelden van deze modegolf, maar door zijn beeldende conceptie, de rijkdom van zijn figuurlijke versiering en tot slot ook door zijn afmetingen verschilt het nadrukkelijk van alle soortgelijke monumenten. De inwijding van het 35 meter hoge monument vond plaats op 9 september 1754 en werd persoonlijk bijgewoond door keizerin Maria Theresia met haar echtgenoot Frans Jozef I. Stefan van Lotharingen. De Zuil van de Heilige Drie-eenheid is in 2000 ingeschreven op de lijst van de UNESCO.
De bezichtiging van de stad kan beginnen op het Waatslafplein met een bezoek aan het Aartsbisschoppelijk museum, het paleis van Premysl of de Dom van de heilige Waatslaf. Daarvandaan komt u op het Bisschopsplein met een paleis uit de 17e eeuw en een Theresiaans wapenarsenaal. U loopt verder naar het Plein van de Republiek met de fontein van de Tritons, waar het Vaderlandskundige museum is gevestigd en de Kerk van de Besneeuwde Maagd Maria staat. Vanaf het plein loopt u langs het Jezuïetenconvict, de kapel van de heilige Jan Sarkander en de kapel van het Goddelijke Lichaam naar het zjerrotienplein met de kerk van de heilige Michal. U loopt verder naar het Dolní-plein met de fontein van Jupiter en Neptunus of de Mariazuil. Op het Horní-plein met het raadhuis, het astronomische uurwerk de Orloj, de Zuil van de Heilige Drie-eenheid, de fonteinen van Hercules, Caesar en Jupiter of de kerk van de heilige Morits eindigt de bezichtiging.
Het raadhuis is een omvangrijk bouwwerk van twee verdiepingen op het Horní-plein, dat het symbool is geworden van de economische en politieke betekenis van de toenmalige, koninklijke hoofdstad. Naast de toren van het raadhuis is het op één na oudste, astronomische uurwerk de Orloj in de Tsjechische republiek geplaatst. De auteur van zijn huidige vorm in de geest van het socialistische realisme is Karel Svolinský.
Het Aartsbisschoppelijke paleis behoort tot de prominente, vroegbarokke bouwwerken in Moravië. Het is ontstaan naar een Italiaans ontwerp van de architect Filibert Luchese op de plaats van het oudere renaissancepaleis. Het wordt gevormd door zeven vleugels van twee verdiepingen rond twee binnenplaatsen. De straatgevel heeft een rijk gelede voorgevel met drie portalen. In het interieur is de oorspronkelijke, barokke stucdecoratie van de ruimten bewaard gebleven.
Het Aartsbisschoppelijke museum en het Museum voor Moderne Kunst in Olomoots zijn opgericht in 1952 als onderdeel van het Vaderlandskundige museum. Na 1989 heeft het een zelfstandig gebouw gekregen in het centrum van de stad. Het museum beheert meer dan 65.000 verzamelvoorwerpen op het gebied van de schilderkunst, de beeldhouwkunst, de tekenkunst, de vrije en toegepaste grafica, de fotografie, de toegepaste kunst en documentatie inzake architectuur en is het op twee na grootste instituut in zijn soort in de Tsjechische republiek.
Het klooster Hradisko is oorspronkelijk een Benedictijnenklooster, dat in 1078 is gebouwd ter ere van de heilige Stefan door Ota Slitsjnie, een vorst uit Olomoots en zijn vrouw Eufemia. Halverwege de 12e eeuw is het klooster overgenomen door de Premonstranten, die het in hun bezit hebben gehad tot het is opgeheven in 1784. Sinds 1802 tot op heden doet het gebouw dienst als militair ziekenhuis. Het klooster behoort tot de oudste in Moravië.
Het Vaderlandskundige museum Olomoots is gevestigd in het gebouw van het voormalige Clarissenklooster. Het gebouwencomplex, waarvan ook de kerk van de heilige Clara een onderdeel vormt, stamt uit de 2e helft van de 18e eeuw en zijn scheppers zijn waarschijnlijk Matej Kniebandl en Waatslaf Beda. Het museum biedt enkele vaste exposities, waaronder Geologie en mineralogie, Van Orloj tot klok, Olomoots in de oertijd en Zoölogie.
De Verzamelkassen en de Hortus Botanicus zijn een onderdeel van het beursterrein Flora in Olomoots. De palmenkassen, cactuskassen, tropische en subtropische kassen behoren tot de grootste in de Tsjechische republiek. In ieder jaargetijde ontluiken, bloeien en hangen er vruchten aan tientallen exotische soorten planten en gewassen; daarom zijn ze voor de bezoekers bijna het hele jaar toegankelijk, met uitzondering van de wintermaanden.
De Vila Primavesi is een uitzonderlijk voorbeeld van een samenvoeging van de Weense en Engelse Jugendstil. De Jugendstilvilla is in de jaren 1905-1906 door de Weense architecten Franz von Krauss en Josef Tölk voor de bankiersfamilie Primavesi uit Olomoots gebouwd op een stuk grond op de stadwallen van het historische centrum van de stad. In het interieur zijn juweeltjes van het Jugendstil-kunstambacht bewaard gebleven uit de werkplaats van de Wiener Werkstätte.
Fort XVII behoort tot het eerste viertal forten die geleidelijk sinds 1850 ten westen en ten zuidwesten van het fort Olomoots zijn ontstaan. Het doet enigszins denken aan de oudere forten op de Tabulový- en de Sjiebenitsjnie-heuvel; het verschilt echter met name door zijn bouwkundige elementen, zoals de machtige aarden wallen, voorzien van een zware artilleriebewapening. In het centrum van het fort is een zogenaamde reduit, die dienst deed als onderdakverblijf.
Het Heilige Heuveltje (Svatie Kopetsjek) en zijn ontstaan zijn verbonden aan de naam van wijnhandelaar Jan Andrýsek uit Olomoots, die op de heuvel genaamd Svatá hora (heilige heuvel) een kapel liet bouwen die in 1633 is ingewijd. De kapel staat op een stuk grond van de premonstrantse abt van Klaasjternie Hradisko met een premonstrantse kloostergemeenschap die hier sinds 1151 actief was. Het klooster is in 1078 op deze plaats gesticht.
